PHÂN ƯỚT Ở GÀ: TỪ RỦI RO ĐẾN GIẢI PHÁP BỀN VỮNG

Hiện tượng phân ướt ở gà không chỉ là vấn đề sức khỏe mà còn là mối lo ngại kinh tế cho các nhà chăn nuôi. Phân ướt có thể dẫn đến suy giảm khả năng tăng trưởng, gia tăng tỷ lệ tử vong và giảm chất lượng sản phẩm như trứng và thịt. Từ đó, vấn đề phân ướt trở thành một trong những yếu tố gây tổn thất kinh tế nghiêm trọng mà các nhà chăn nuôi cần lưu ý và khắc phục.

Rủi ro sức khỏe liên quan đến phân ướt

1. Nguy cơ nhiễm trùng vi khuẩn: Phân ướt là môi trường lý tưởng cho các loại vi khuẩn như Salmonella và E. coli phát triển, gây nguy cơ nhiễm trùng cho gà. Những vi khuẩn này khi phát triển có thể xâm nhập vào hệ tiêu hóa và lây lan trong đàn, làm suy giảm sức khỏe tổng thể và khả năng sinh sản của gà (Jones & Bartlett, 2021).
2. Bệnh ký sinh trùng: Phân ướt cũng có thể tạo điều kiện cho các bệnh ký sinh như cầu trùng (coccidiosis), một trong những bệnh phổ biến gây thiệt hại nặng nề ở gia cầm. Bệnh này gây tổn thương niêm mạc ruột, làm giảm khả năng hấp thụ dinh dưỡng và tăng nguy cơ tử vong (Johnson et al., 2020).
3. Suy giảm sức khỏe đường ruột: Phân ướt thường đi kèm với rối loạn hệ vi sinh vật đường ruột, khiến gà dễ mắc các vấn đề tiêu hóa và khó duy trì cân bằng hệ vi sinh vật cần thiết cho quá trình tiêu hóa và miễn dịch (Brown & Smith, 2020).
4. Tổn thương da và chân: Sự tiếp xúc thường xuyên với phân ướt có thể dẫn đến các tổn thương ở da và đệm chân, gây đau đớn và ảnh hưởng đến khả năng di chuyển của gà. Điều này cũng làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và giảm chất lượng sản phẩm thịt gia cầm (Anderson et al., 2019).
5. Ảnh hưởng đến chất lượng không khí: Phân ướt dễ phân hủy, dẫn đến tích tụ amoniac trong không khí chuồng nuôi. Khí amoniac làm suy giảm hô hấp của gà và có thể làm tăng tỷ lệ mắc các bệnh đường hô hấp, ảnh hưởng đến sức khỏe đàn (Garcia et al., 2021).

Tổn thất kinh tế do phân ướt

1. Suy giảm hiệu suất tăng trưởng và năng suất: Phân ướt làm giảm hiệu quả hấp thụ thức ăn, dẫn đến tốc độ tăng trưởng của gà giảm, đồng thời tăng tỷ lệ hao phí thức ăn, làm giảm hiệu quả kinh tế (Martinez & Clark, 2021).
2. Chi phí thú y và vệ sinh: Việc điều trị các bệnh phát sinh từ phân ướt đòi hỏi chi phí cao cho thuốc và công lao động trong việc vệ sinh chuồng trại thường xuyên hơn. Đặc biệt, nếu bệnh lan rộng, chi phí cho kiểm soát và điều trị toàn đàn sẽ tăng đáng kể (Santos et al., 2020).
3. Giảm chất lượng sản phẩm: Phân ướt có thể làm giảm chất lượng thịt và trứng, làm giảm giá trị sản phẩm trên thị trường. Ví dụ, gà đẻ có vấn đề tiêu hóa do phân ướt có thể sinh sản trứng có vỏ mỏng và giảm tỷ lệ đẻ (Nguyen & Do, 2022).

Giải pháp dinh dưỡng phòng ngừa phân ướt

1. Điều chỉnh thành phần dinh dưỡng: Cần cân đối giữa lượng protein và năng lượng trong thức ăn, đảm bảo hàm lượng chất xơ hợp lý để cải thiện sức khỏe tiêu hóa và giảm phân ướt (Khan et al., 2021).
2. Sử dụng phụ gia dinh dưỡng: Các loại men tiêu hóa như probiotic, prebiotic và enzyme hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, giảm nguy cơ phân ướt. Những chất này không chỉ cải thiện sức khỏe tiêu hóa mà còn tăng cường khả năng miễn dịch (Lee et al., 2020).
3. Thêm các chất phụ gia tự nhiên: Các acid hữu cơ và chiết xuất thực vật có khả năng cải thiện tính toàn vẹn của niêm mạc ruột và giảm nguy cơ viêm nhiễm, từ đó ngăn ngừa phân ướt một cách tự nhiên (Wang et al., 2021).
4. Thực hành bảo quản và xử lý thức ăn: Việc lưu trữ thức ăn ở nơi khô ráo và thoáng mát, tránh nhiễm mốc sẽ ngăn ngừa các vấn đề tiêu hóa ở gà và góp phần giảm thiểu phân ướt.

Yếu tố quản lý và môi trường

Bên cạnh yếu tố dinh dưỡng, cần cải thiện hệ thống thông gió, kiểm soát độ ẩm và vệ sinh chuồng trại để giảm nguy cơ phân ướt. Những biện pháp này giúp cải thiện chất lượng không khí, hạn chế sự phát triển của vi khuẩn và ký sinh trùng.

Kết luận

Việc phòng ngừa phân ướt ở gà đòi hỏi sự kết hợp đồng bộ giữa dinh dưỡng, quản lý và theo dõi sức khỏe định kỳ. Các biện pháp này không chỉ bảo vệ sức khỏe đàn mà còn giúp tăng hiệu quả sản xuất và giảm thiểu tổn thất kinh tế cho người chăn nuôi.