CÁC PHƯƠNG PHÁP TỔ HỢP CÔNG THỨC SÁNG TẠO GIÚP GIẢM CHI PHÍ THỨC ĂN

Bởi TS. Ioannis Mavromichalis 

(Acare) Tổ hợp công thức một cách sáng tạo thường cho phép sử dụng các nguyên liệu ít phổ biến hơn nhằm có thể giúp tiết kiệm chi phí đáng kể, nhưng nếu lạm dụng sẽ có thể gây ra những vấn đề đau đầu khác.  

Công thức thức ăn cho heo hoặc gia cầm gồm hai phần tiềm năng có thể điều chỉnh được để giúp tiết kiệm chi phí thức ăn. Hầu hết các chuyên gia dinh dưỡng thường cố gắng để đạt được sự tiết kiệm bằng cách thay đổi thành phần dinh dưỡng, tuy nhiên sẽ có thể nhận ra sự tiết kiệm đáng kể nếu điều chỉnh các nguyên liệu khẩu phần thay vì thành phần dinh dưỡng.  

1. Năng lượng 
Chúng ta sẽ bắt đầu bằng việc kiểm tra các nguyên liệu được sử dụng phổ biến trong công thức. Các loại ngũ cốc và lipid (dầu và mỡ) luôn là những nguyên liệu cung cấp phần lớn năng lượng trong công thức, và chi phí của chúng trong tổng chi phí khẩu phần cũng thường là cao nhất. Các loại ngũ cốc phổ biến như bắp và lúa mì thường được xem là các nguyên liệu không thể thiếu, nhưng điều này không hoàn toàn chính xác vì trong một số điều kiện nhất định vẫn có thể sử dụng các nguyên liệu thay thế để giúp giảm được chi phí đáng kể. Các nguyên liệu như bột sắn, lúa miến, triticale, gạo, yến mạch đen và yến mạch thường có giá đủ thuận lợi để có thể sử dụng thay thế toàn bộ hoặc một phần các nguồn cung năng lượng phổ biến. Tuy nhiên các loại ngũ cốc ít phổ biến không phải là không có vấn đề của chúng, do đó phải cẩn thận khi sử dụng với số lượng quá mức. 

2. Protein 

Các nguyên liệu cung đạm là những phần đắt tiền thứ hai trong chi phí thức ăn. Tuy nhiên các nguyên liệu cung đạm thay thế thường ít có sẵn, nhưng không phải là không thể tìm thấy. Kinh nghiệm đã chứng minh rằng cách tốt nhất để giải quyết vấn đề này là sử dụng các axit amin tinh thể (tổng hợp). Tuy nhiên, đây không phải là cách làm dễ vì nếu bổ sung không hợp lý thì hiệu quả sẽ giảm mạnh. Ví dụ phổ biến nhất là đặt giới hạn trên đối với lysine tổng hợp (heo) hoặc methionine tổng hợp (gia cầm). Vì các axit amin này là các axit amin giới hạn đầu tiên, các axit amin tổng hợp khác sẽ hầu như luôn được sử dụng ở tỷ lệ dưới ngưỡng này. Trong một số công thức, các chất đệm nên được xem xét để chống lại môi trường axit tạo ra bởi việc bổ sung liều cao một số axit amin nhất định. 

3. Khoáng chất 

Tiếp đến là phốt pho, chi phí đắt thứ ba trong tổng chi phí thức ăn. Trong trường hợp khi giá muối phốt pho vô cơ quá cao, việc sử dụng enzyme phytase được khuyến nghị. Trong một số trường hợp, phytase nên được sử dụng ngay cả với liều gấp đôi để giảm thêm chi phí và giảm việc bổ sung phốt pho vô cơ. Chi phí cho canxi và natri thường rất thấp nên các nguyên liệu này không cần quá quan tâm với mục đích tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, một số sản phẩm thương mại (như premix và các sản phẩm cô đặc) được tăng thêm tỷ lệ canxi cacbonat và muối như một cách để giảm chi phí các sản phẩm này. 

4. Premixes 

Tiếp đến chúng ta xét đến các premix vitamin và khoáng vi lượng. Có sự thay đổi rất lớn về chất lượng và giá cả của các sản phẩm premix trên thị trường. Có những sản phẩm giá rẻ nhưng bù lại chúng không cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho nhu cầu của vật nuôi. Tuy nhiên trong hầu hết các trường hợp, các premix chứa quá nhiều vitamin và khoáng vi lượng sẽ dẫn đến lãng phí chất dinh dưỡng. Giảm tỷ lệ sử dụng một loại premix thường là một giải pháp dễ thực hiện, nhưng không nên thực hiện điều này mà không tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng có kinh nghiệm. 

5. Phụ gia 

Cuối cùng, chúng ta phải kiểm tra tất cả các phụ gia (các sản phẩm thường được bổ sung vào hầu hết các khẩu phần mà lại không quan tâm đến hiệu quả thực sự và tỷ suất hoàn vốn (ROI) của chúng). Không có gì lạ khi nhiều công thức có chứa tới mười chất phụ gia chỉ mang lại lợi ích cận biên (nếu có) (marginal benefit). Những chất phụ gia này nên được kiểm tra rất kỹ lưỡng dựa trên các bằng chứng khoa học được công bố. 
Trường hợp thực tế 

Để kết thúc bài thảo luận này, tôi sẽ đưa ra một trường hợp thực tế để cùng xem xét. Một trong những khách hàng của tôi yêu cầu tôi đánh giá các công thức của anh ấy. Sau khi nhận thấy các thông số kỹ thuật dinh dưỡng đã được thiết lập tốt cho trại và loại vật nuôi của anh ấy, chúng tôi chuyển sang xem xét các nguyên liệu đang được sử dụng. Chúng tôi đã thêm một loại ngũ cốc thứ ba là lúa miến vào khẩu phần bắp – lúa mì; chúng tôi tăng tỷ lệ các axit amin tổng hợp và loại bỏ một vài nguồn protein được sử dụng; chúng tôi tăng gấp đôi tỷ lệ enzyme phytase và gần như loại bỏ các muối photphate; chúng tôi giảm sự bổ sung premix vitamin (nhưng không phải là các khoáng vi lượng); và cuối cùng chúng tôi loại bỏ một trong 3 loại phụ gia được sử dụng (không còn cần thiết nữa vì vấn đề cho việc bổ sung đã được giải quyết). 

Sau năm tháng quan sát, năng suất vật nuôi không bị ảnh hưởng, chất lượng thân thịt được duy trì và sức khỏe vật nuôi không bị tác động. Về số lượng, chi phí thức ăn đã giảm khoảng 5 euros/tấn thức ăn, từ đó giúp tiết kiệm 50,000 euros mỗi năm.  

Nguồn: FeedStrategy 
Biên dịch: Acare Team